Nöbetçi Eczaneler
Türkiye’deki tıbbi tedavi sonrası bağımlıların tekrar hayata kazandırılması yönündeki eksikliklerden yola çıkan Yeşilay’ın, çalışma alanına rehabilitasyon ve psiko-sosyal danışmanlık sürecini de ekleyerek geliştirdiği YEDAM ülke genelinde hizmet vermeyi sürdürüyor.
MADDE BAĞIMLILIĞI VE BİPOLAR BOZUKLUK: KARMAŞIK BİR SÜREÇ
Klinik Psikolog Gül, yaptığı açıklamada, madde bağımlılığı ve bipolar bozukluk tanılarının hem birey hem de aile için karmaşık ve duygusal açıdan yıpratıcı bir süreç olduğunu belirtti. Bu iki durum, birbiriyle iç içe geçmiş semptomlar ve davranışlar sergileyebilir. Bu durum tedavi sürecini zorlaştırırken aile bireyleri için belirsizlik ve kafa karışıklığına yol açabilir. Toplumdaki önyargılar ve damgalamalar, bireylerin yaşadıkları durumu gizlemelerine veya utanç hissetmelerine neden olabilmektedir. Bipolar bozukluk ve madde bağımlılığı, genellikle kronik ve tekrarlayan bir seyir izler. Bu dalgalanmalar, bireylerin ve ailelerin sürekli stres ve belirsizlik içinde olmasına yol açabilir. Ancak doğru bilgi ve uygun destekle bu süreçler daha yönetilebilir hâle gelebilir.
YEDAM MODELİ: KAPSAMLI VE İŞ BİRLİKÇİ DESTEK
Yeşilay Danışmanlık Merkezlerinde (YEDAM) psikologlar, madde bağımlılığı ve bipolar bozukluk hakkında bireylere ve ailelere psikoeğitim sunmaktadır. Atak dönemlerinin (manik, depresif ve karmaşık dönemler) takibi yapılırken tedaviye katılımı artırmak için motivasyonel görüşmeler düzenlenir. Sosyal hizmet uzmanları ise kişinin günlük yaşamını yapılandırmasına yardımcı olur ve tıbbi destek süreçlerini takip eder. YEDAM modelinde, uzman bir ekip iş birliği içinde çalışarak birey ve aileye bütüncül destek sağlar.
MADDE BAĞIMLILIĞI NEDİR?
Madde bağımlılığı, vücuda zarar veren maddelerin kullanılmasına rağmen bu alışkanlıktan vazgeçilememesi durumudur. Madde kullanımı bırakıldığında yoksunluk belirtileri ortaya çıkar. Bu belirtiler arasında terleme, titreme, kas ve eklem ağrıları, uykusuzluk, gerginlik ve huzursuzluk gibi sorunlar yer alır.
Dünya Sağlık Örgütü, sağlığı yalnızca hastalık veya sakatlık durumunun olmaması değil, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik hâli olarak tanımlar. Madde bağımlılığı, bireylerin hem fiziksel hem de ruhsal sağlığını olumsuz etkiler ve ciddi zararlara yol açabilir.
BİPOLAR BOZUKLUK NEDİR?
Bipolar bozukluk, aşırı enerji ve hiperaktivite (mani) dönemleri ile depresyon dönemlerinin birbirini takip ettiği bir ruhsal bozukluktur. Bu durum, kişinin günlük yaşamını ve ilişkilerini önemli ölçüde etkiler. Bipolar bozukluk kronik bir hastalıktır ve ruh hâlinde belirgin değişikliklere neden olan ataklarla seyreder.
MADDE BAĞIMLILIĞI İLE BİPOLAR BOZUKLUK ARASINDAKİ İLİŞKİ
Bipolar bozukluğu olan bireylerin madde kullanma riski genel nüfusa oranla daha yüksektir. Araştırmalara göre, bipolar bozukluğu olan kişilerin yaklaşık %50’si hayatlarının bir döneminde madde kötüye kullanımı yaşamaktadır. Madde kullanımı, bipolar bozukluk belirtilerini tetikleyebilir veya şiddetlendirebilir. Aynı zamanda genetik yatkınlık, bipolar bozukluğu olan bireylerin madde bağımlılığı geliştirme olasılığını artırabilir.
AİLELERİN YAPABİLECEKLERİ
Bipolar bozukluk ve madde bağımlılığıyla mücadelede aile desteği büyük önem taşır. YEDAM’ da uzmanlar, bireyin onayı alınarak ailelerle görüşmeler yapar. Bu görüşmelerde, ailelere doğru bilgi sağlanır ve bireye nasıl destek olunacağı konusunda rehberlik edilir.
Bunun yanı sıra ailelerin yapabilecekleri şunlardır:
DESTEK OLUN: Sevdiklerinizin yaşadığı duygusal iniş çıkışları anlamak ve empati göstermek önemlidir. Sabırlı ve destekleyici bir yaklaşım sergilemek, kişinin duygusal değişimlerinin kendisinin kontrolünün dışında olduğunu hatırlatır.
EĞİTİM ALIN: Bipolar bozukluk ve madde bağımlılığı konusunda bilgi edinmek, daha iyi anlayış ve doğru yönlendirme sağlar. Uzmanlar tarafından yazılmış kitaplar veya makaleler bu konuda faydalı olabilir.
SINIRLAR BELİRLEYİN: Sevdiklerinize yardım etmek önemlidir, fakat kendi sınırlarınızı korumak da gereklidir. Kendinize zaman ayırarak ve gerektiğinde profesyonel yardım alarak hem onlara hem de kendinize destek sağlayabilirsiniz.
GÜVENLİ ORTAM SAĞLAYIN: Evde güvenli bir ortam yaratmak, iyileşme sürecine katkıda bulunur. Madde kullanımını teşvik eden unsurları ortadan kaldırmak önemlidir.
PROFESYONEL YARDIM ALIN: Bir uzmandan destek almak, tedavi sürecini yönetmede büyük bir avantaj sağlar. Tedavi için siz de 115 numaralı hattı arayarak bilgi ve randevu alabilirsiniz. Madde bağımlılığı ve bipolar bozukluk tanısı alan yakınlarınıza, anlayış ve destek dolu bir yaklaşım sergilemek önemlidir. Bireyin iyileşme sürecinde ailenin desteği büyük önem taşır” ifadelerine yer verdi.