Nöbetçi Eczaneler
Günümüzde unutkanlık hastalığı çok fazla görülmektedir. Bunun da pek çok farklı nedeni var. Unutkanlık hastalığı psikiyatri ve fiziksel nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Yoğun stres altında çalışan kişilerde unutkanlık hastalığı da daha fazla görülür. Özellikle unutkanlık belirtileri görüldüğü andan itibaren psikiyatri ve nöroloji bölümlerinde muayene edilmesi gerekiyor. Bu noktada uzman hekimler tanıyı koyarken unutkanlık seviyesini de ölçüyorlar. Hastaya sorulan sorular ve hastanın genel tavırları değerlendirilerek hastalık ile ilgili kesin süreç de anlaşılmış olur. Unutkanlık hastalığında erken tanı önem taşır.
Unutkanlık hastalığı, sebepleri ve tedavi yönetenleri ile ilgili Sabah muhabirine konuşan Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Mengücek Gazi Eğitim ve Araştırma hastanesi başhekim yardımcısı Nöroloji uzmanı Dr. Öğretim üyesi Alevtina Ersoy, günümüzde unutkanlık hastalığı çok fazla görülmektedir. Bunun da pek çok farklı nedeni var. Unutkanlık hastalığı psikolojik ve fiziksel nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Yoğun stres altında çalışan kişilerde unutkanlık hastalığı da daha fazla görülür” dedi.
UNUTKANLIK HASTALIĞINDA ERKEN TANI ÖNEM TAŞIR
Özellikle unutkanlık belirtileri görüldüğü andan itibaren psikiyatri ve nöroloji bölümlerinde muayene edilmesi gerektiğini belirten Dr. Ersoy; Bu noktada uzman hekimler tanıyı koyarken unutkanlık seviyesini de ölçüyorlar. Hastaya sorulan sorular ve hastanın genel tavırları değerlendirilerek hastalık ile ilgili kesin süreç de anlaşılmış olur. Unutkanlık hastalığında erken tanı önem taşır. Unutkanlık bir semptom, bir belirti. Unutkanlık her zaman hastalık olmayabilir. Tek başına bir unutkanlık olabilir. Bazen de bir hastalığın belirtisi olabilir. Unutkanlığı olan bir hasta mutlaka, bu basit bir unutkanlık mı, yoksa hastalık belirtisi mi bir nöroloğa başvurmalıdır. Beynimiz küçüklükten itibaren bilgi topluyor ve bunlar hafızamızda kalıyor. Daha sonra bu bilgiler gerektiği yerlerde kullanılıyor. Zaman zaman hafızamız yani bellek beynimizde ki bilgileri bize vermiyor ya da kaydetmiyor. İşte o zaman unutkanlık ortaya çıkıyor. Unutkanlık hem gençlerde olabilir, hem de yaşlılarda olabilir. 65 yaş üstü kişilerin yüzde 5’inde unutkanlık olabiliyor. Yaş ilerledikçe bu unutkanlık oranı kat kat artıyor. 85 yaşlarında olan kişilerin yarısı unutkandır. Fakat bu unutkanlıklar her zaman Alzheimer olmayabilir. Bu yaşa bağlı çok ilerlemeyen seri bir unutkanlık olabilir ya da Alzheimer hastalığı dışında başka bir hastalığın habercisi olabilir. Hem gençlerde hem de yaşlılarda unutkanlığın sebebi genellikle beslenme problemi ile ortaya çıkar. B12 Vitamin eksikliği, folik asit eksikliği ya da tiroit yani Guatr hastalığı unutkanlığa sebebiyet verebilir. Gençlerin özellikle çok fazla elektronik cihazlarla ilgilenme, uyku düzensizliği, sınav zamanlarında beyine aşırı yüklenmek yani beyinin hafızası dolduğu için algılamıyor. Gereksiz bilgi alımı, kafa travmaları, bazen psikolojik durumlar, takıntılar, sürekli bir şeyler düşünmek unutkanlığın sebebi olabilir. Ayrıca zihinsel yorgunluk, çok çalışmak zihinsel yorgunluğa dolayısıyla unutkanlığa sebep olabilir.
Aslında unutkanlığın ne zaman tehlikeli olduğu noktasında da bilgi veren Dr. Ersoy, Eğer özel günler unutuluyorsa, kendimize ait eşyalar sürekli kayboluyorsa ve yerlerini hatırlamıyorsanız, Unutkanlıklar günlük aktivitelerin bozulmasına sebep ise, araç kullanırken park yeri bulamıyorsanız, trafikte zorlanılıyorsa, unutulan şey akla gelmiyor ise o zaman dikkat etmek lazım. Artık bu hastalığa dönüşmüş olabilir.
TANI ÖNCESİ TÜM TESTLER YAPILIYOR
Tedavi noktasında unutkanlığın hastalarda hastalık olup olmadığı konusunda yapılan tedavi ve araştırmalar ile ilgili bilgi veren Dr. Ersoy; Öykü çok önemli, bu unutkanlık ne zamandır var sürekli artış gösteriyor mu, unutkanlığın iş ve sosyal yaşantıyı etkilemesi ile ilgili sorgulamalar yapıyoruz. Aynı zamanda yakın eş ve arkadaşlarından bilgiler alıyoruz. Yakın çevrelerinden neleri unuttuğuna dair bilgiler alıyor ve unuttuklarını sonradan hatırlıyor mu yoksa hatırlamıyor mu diye bilgiler alıyoruz. Özellikle yaşlılardan görüntüleme alarak beyin kanamalarının olup olmadığına bakıyoruz, kan tahlilleri ile psikologa unutkanlık testleri için gönderiyoruz. Yakın hafıza, hafızdan bilgi çağırma, konuşma, görme, tekrarlama gibi yürütücü işlemler değerlendiriliyor. Bütün bu bilgiler birlikte değerlendirildiğinde bizler uzmanlar olarak unutkanlığın hala unutkanlık semptomu ya da bir hastalık olarak değerlendiriyoruz ve buna göre tedaviye başlıyoruz.
UYKU DÜZENSİZ İSE UNUTKANLIK MUTLAKA OLUR
Unutkanlığı önlemek için öncelikli olarak dengeli beslenmek gerekiyor. Yağdan fakir bir diyet olmalı, az şekerli, az tuzlu Akdeniz diyeti denilen beslenme türünün dışında kişiler mutlaka aktif olmalı. Yakın eş ve dost ve arkadaşları ile yakın ilişki içerisinde olmalı. Kesinlikle içine kapanmaması gerekiyor. Psikolojik rahatsızlıklar, takıntılar da unutkanlık yapabiliyor. Kesinlikle fiziksel aktiviteler çok önemli. Yürümek ve vücudu sık sık çalıştırmak gerekiyor, en önemlisi de beyini çalıştırmak. Bu hastalık eğitim düzeyi düşük insanlarda unutkanlık çok daha erken beliriyor. Bunun için de kitap okumak, bulmaca çözmek, okuma yazma bilmeyenlerin ise TV programları izlemeleri ve izlediklerini anlatmaları beyin de hem kayıt hem de çağrı oluyor. Kansızlık varsa kansızlığı gidermek gerekiyor. Vitaminsizliği gidermek ve uyku düzenini de sağlamak gerekiyor. Uyku düzeni önemli neden, çünkü gün içindeki yapılanlar tamamen uyku zamanında hafızaya işleniyor. Uyku düzensiz ise unutkanlık mutlaka olur.
BASİT UNUTKANLIKLARDA İLAÇ TEDAVİSİ SAĞLIKLI OLMUYOR
Unutkanlığın ilaç tedavisinden ziyade yaşan tarzının gözden geçirilmesinin önemine vurgu yapan Dr. Ersoy; Düzenli uyku, düzenli beslenme, düzenli programa bağlı çalışma, bunun haricinde basit unutkanlıklarda ilaç tedavisi sağlıklı olmuyor. Sadece Alzheimer hastalarına yönelik kullanılan ilaçlarımız bulunuyor. Faka Alzheimer kesin tedavisi olmayan bir hastalıktır. Biz sadece mevcut olan durumunu sürdürmeye çalışıyoruz, ilerlemesini yavaşlatıyoruz. Tüm hastalarımıza sağlıklı günler diliyorum” dedi.